Oude funderingen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Oude funderingen zijn funderingssystemen die in het verleden zijn toegepast en mogelijk niet meer voldoen aan de huidige eisen, vaak als gevolg van veroudering, bodembeweging, of wijzigingen in belasting.
Omschrijving
In Nederland, met zijn slappe bodems, werden historisch gezien diverse funderingstechnieken toegepast, zoals houten paalfunderingen en funderingen op staal (direct op de draagkrachtige grond). Oudere gebouwen, vooral die gebouwd vóór circa 1970, zijn vaak gefundeerd met houten palen of op staal. Bij funderingen op staal rust de constructie direct op de draagkrachtige bodem, eventueel met een verbrede voet, en de aanlegdiepte moet vorstvrij zijn. De term 'op staal' verwijst hierbij naar 'vaste grond' en niet naar het materiaal staal. Gemetselde funderingen op staal, soms met spaarbogen of in combinatie met palen (zoals de Dordtse fundering), komen ook voor bij oudere gebouwen. Houten paalfunderingen werden toegepast waar de draagkrachtige laag dieper lag en de palen ontlenen hun draagvermogen aan puntweerstand en kleef. Problemen met oude funderingen kunnen diverse oorzaken hebben, waaronder bodemdaling, fluctuerende grondwaterstanden, inklinking of wegspoelen van grond, en verhoogde belastingen. Dit kan leiden tot verminderde draagkracht, verzakkingen en structurele schade zoals scheuren in muren en klemmende ramen of deuren. Bij houten palen is droogstand boven het grondwaterniveau een belangrijke oorzaak van paalrot door schimmels. Ook bacteriële aantasting, met name bij grenenhout, kan paalrot veroorzaken, zelfs onderwater. Het herstellen van oude funderingen vereist vaak gespecialiseerde technieken, afhankelijk van het type fundering en de oorzaak van het probleem.
Soorten oude funderingen en problemen
Oude funderingen in Nederland omvatten vaak funderingen op staal, zoals strokenfunderingen en gemetselde funderingen, toegepast op voldoende draagkrachtige grond. Historisch gezien werd ook veel gebruik gemaakt van houten paalfunderingen, met varianten zoals de Amsterdamse en Rotterdamse methode. Problemen ontstaan onder meer door het wegzakken of inklinken van de grond, aantasting van houten palen door schimmels of bacteriën bij wisselende grondwaterstanden, en door verhoogde belasting op de fundering. Visuele signalen van funderingsproblemen zijn onder andere scheuren in gevels en binnenmuren, en klemmende deuren en ramen.
Herstel van oude funderingen
Het herstellen van oude funderingen kan op verschillende manieren, afhankelijk van de geconstateerde problemen en het type fundering. Bij aantasting van houten palen door droogstand kan paalkopverlaging met een betonnen opzetstuk een oplossing zijn. Een andere methode is het aanbrengen van nieuwe palen naast de bestaande fundering. Bij funderingen op staal kunnen injectietechnieken met kunsthars of grouting worden toegepast om de ondergrond te verstevigen. Soms wordt een bestaande strokenfundering versterkt door er een plaatfundering van te maken. Een grondig funderingsonderzoek is essentieel om de oorzaak en omvang van de problemen vast te stellen en de juiste herstelmethode te bepalen.
Gebruikte bronnen: